Cło, wizy, paszport

Obywatele RP mają obowiązek posiadania wizy na przejazd i pobyt. W Polsce nie działa żadne przedstawicielstwo dyplomatyczno-konsularne Jordanii. Najbliższa placówka, która jest też akredytowana na Polskę, znajduje się w Berlinie. Obywatele polscy mogą otrzymać wizy pobytowe uprawniające do jednokrotnego wjazdu na terytorium Jordanii na międzynarodowych przejściach granicznych, z wyjątkiem izraelsko-jordańskiego przejścia granicznego na moście Króla Husajna (Allenby Bridge). Wizy te wydawane są na jeden miesiąc, z możliwością przedłużenia do 3 miesięcy. Opłata za wizę wynosi 10 JOD (ok. 14 USD). Obowiązuje opłata wyjazdowa, której wysokość często się zmienia (obecnie 5 JOD). Z opłat tych zwolnieni są wyłącznie dyplomaci akredytowani w Jorda­nii. O wizy z prawem do wielokrotnego wjazdu można ubiegać się jedynie w jordańskich misjach dyplomatyczno-konsularnych za granicą. Nie wymaga się określonego terminu ważności paszportu przy wjeździe. Nie ma obowiązku okazania biletu powrotnego ani też posiadania określonej kwoty pieniędzy. Turyści przyjeżdżający do Jordanii przez Syrię i powracający przez ten kraj powinni wcześniej uzyskać co najmniej dwukrotną wizę syryjską, ponieważ Ambasada Syrii w Ammanie wydaje wizy tylko tym obcokrajowcom, którzy mają jordańskie roczne wizy pobytowe. Posiadanie w paszporcie jakichkolwiek pieczątek lub wiz izraelskich, jordańskich lub egipskich stempli kontroli z przejść granicznych z Izraelem, a także przedmiotów pochodzenia izraelskiego (np. biletów autobusowych) uniemożliwi wjazd do Syrii. Zaleca się, aby osoba samotnie podróżująca z dzieckiem posiadała dokumenty poświadczające jej prawo do opieki nad nim. Obowiązuje zakaz wwozu pontonów gumowych. Pozostałe restrykcje celne nie odbiegają od powszechnie przyjętych standardów.

grobowiec Sekstusa Florentinusa

grobowiec Sekstusa Florentinusa (namiestnika rzymskiego) wzniesiony ok. 130 r. n.e., w północnej części miasta, to jeden z najbardziej znanych petrzańskich zabytków związanych bezpośrednio z Rzymianami. Oprócz tego obiektu na terenie Petry znaleziono dość liczne groby rzymskich żołnierzy;

Petra w kulturze

Wykuta w skale piętrowa budowla Chazne – zwana „Skarbcem Faraona” – posłużyła w filmie Indiana Jones i Ostatnia Krucjata jako świątynia chroniąca Świętego Graala.

To właśnie m.in. ruiny starożytnej Petry stanowią tło wydarzeń w jednym z kryminałów Agathy Christie, “Rendez-vous ze śmiercią”.

Dżerasz: Historia

Wykopaliska wskazują, że miejsce to było zamieszkane już w neolicie, ale na znaczeniu zyskało naprawdę dopiero w czasach Aleksandra Wielkiego (332 r. p.n.e.).

W 63 r. p.n.e. rzymski dowódca Pompejusz podbił ten region i Dżerasz weszło w skład prowincji Syrii, a wkrótce potem stało się członkiem Dekapolis (handlowego stowarzyszenia 10 miast, utworzonego przez Pompejusza po podbiciu przez niego Syrii i Palestyny w 64 r. p.n.e.). W ciągu dwóch kolejnych stuleci wzbogaciło się ogromnie na handlu z Nabatejczykami. W I w. n.e. dokonano całkowitej przebudowy miasta, opierając się na typowym rzymskim planie – między dwoma szeregami kolumn biegła główna ulica, przecięta dwiema przecznicami.

Po podbiciu królestwa Nabatejczyków przez Trajana (ok. 106 r. n.e.) Dżerasz rozkwitło jeszcze bardziej, a wiele z dopiero co postawionych budowli zburzono, by zastąpić je jeszcze wspanialszymi. W 129 r. z okazji wizyty cesarza Hadriana na południowym krańcu miasta wzniesiono łuk triumfalny.

Najszybszy rozwój nastąpił w początkach III w. n.e., kiedy Dżerasz zyskało rangę kolonii, ale już niebawem rozpoczął się powolny proces upadku miasta. Jedną z najważniejszych przyczyn był zmierzch handlu opierającego się na karawanach, wypartych stopniowo przez kupieckie statki.

W połowie V w. główną religią wyznawaną w całym regionie stało się chrześcijaństwo, czego efektem było masowe budownictwo kościołów. Za Justyniana (527–565) postawiono ich aż siedem, głównie z kamienia uzyskanego ze zburzonych świątyń pogańskich. Po najeździe Persów w 614 r. i zdobyciu miasta przez muzułmanów w roku 636, a następnie serii trzęsień ziemi w roku 747 liczba mieszkańców spadła do jednej czwartej stanu szczytowego.

W XII w. krzyżowcy urządzili tu sobie na krótko garnizon wojskowy, ale potem miasto zupełnie się wyludniło i zostało zasypane przez piasek. Sytuację zmieniło dopiero osiedlenie się na tych terenach w 1878 r. grupy Czerkiesów.

Wadi Musa

Wadi Musa to mała, żyjąca z turystów miejscowość położona na zboczach 4-kilometrowej doliny, schodzącej łagodnie ku wejściu do Petry.

W centrum znajduje się rondo Shaheed (Szahid), w pobliżu którego ulokowały się wszystkie ważne urzędy i usługi i z którego odjeżdżają też autobusy do Akaby i Wadi Rum. Przy odchodzącej od niego w dół Tourist St wznoszą się na długości 3 km obsypane gwiazdkami hotele, strzegące drogi do Petry (ceny w nich rosną odwrotnie proporcjonalnie do wysokości).

Akaba

Akaba (Aqaba), leżąca nad zatoką o tej samej nazwie, to jedyne portowe miasto w Jordanii. Jako ośrodek wytopu miedzi i wioska rybacka istniała już w X w. p.n.e. W czasach rzymskich biegła tędy ważna droga z Damaszku do Egiptu i Palestyny.

Krzyżowcy ufortyfikowali tu oddaloną o 7 km od brzegu Ile de Graye, wysepkę zdobytą później przez Saladyna, a dziś zwaną Wyspą Faraona. Po pięciu wiekach zastoju w okresie imperium osmańskiego Akaba ożywiła się podczas I wojny światowej, kiedy Brytyjczycy przerzucali tędy z Egiptu dostawy dla sił walczących w Transjordanii i Palestynie.

Po wojnie brytyjska administracja arbitralnie wykreśliła granicę z Arabią Saudyjską o kilka kilometrów na południe od miasta. W związku z rozwojem portu tak krótki odcinek wybrzeża okazał się niewystarczający i w 1965 r. król Husajn odstąpił Saudyjczykom 6000 km² pustyni w zamian za dodatkowe 12 km ziemi nad morzem.

Współcześnie ważną rolę w Akabie odgrywa turystyka. Zimą, kiedy reszta kraju trzęsie się z zimna, tutaj słupek rtęci nie spada poniżej 25°C, jednak latem temperatura i wilgotność są wręcz nie do wytrzymania.

Jordania

Jordania jest podzielona na trzy regiony: Rów Jordanu, który jest przedłużeniem systemu Rowów Afrykańskich rozciągających się od granicy z Syrią na północy aż po Abakę na południu. Drugim jest Wschodni Brzeg Jordanu. Właśnie tam zamieszkuje większość ludności Jordanii. Jest to 70-km pas wyżyn ciągnący się przez całe terytorium Jordanii. Jako że Wschodni Brzeg jest najludniejszym miejscem w kraju, to też leżą tu największe z miast Jordańskich: Amman, Irbid, Zarqa, Kerak czy Petra. Pozostałą część kraju, czyli ok. 80%, stanowią pustynie na południu – Pustynia Południowa, północ natomiast – Pustynia Syryjska, które rozciągają się aż po Arabię Saudyjską i Irak.

Historia Jordani

Pierwsze państwa w Jordanii pojawiły się co najmniej w XIII wieku p.n.e.. Zamieszkiwały je semickie plemiona Ammonitów, Edomitów i Moabitów W X wieku p.n.e. ziemie te podbiło królestwa izraelskie. Następnie wchodziły one w skład imperium asyryjskiego, Babiloni, Persji, imperium Seleucydów. Na południu kraju istniało od VI w. p.n.e. państwo Nabatejczyków podbite przez Rzymian w II w n.e., podobnie jak cała Jordania, przez krótki czas kraj ten należał do Palmyry.

Po podziale cesarstwa rzymskiego stał się częścią Bizancjum. Od V wieku w Jordanii żyli chrześcijańscy Arabowie – Ghassanidzi, którzy byli sojusznikami Bizancjum. W drugiej połowie lat 30. VII wieku Jordanię podbili muzułmanie i stała się ona częścią arabskiego kalifatu. W roku 1099 weszła na kilkadziesiąt lat w skład Królestwa Jerozolimy. Później była w rękach egipskich Mameluków. W latach 1517 – 1918 Jordanią rządzili Turcy.

W 1921 roku Wielka Brytania, której Liga Narodów przyznała mandat nad tym terytorium, stworzyła na wschód od rzeki Jordan emirat Transjordanii. W 1945 Transjordania przystąpiła do Ligi Arabskiej, a 22 marca 1946 roku uzyskała niepodległość i stała się królestwem rządzonym przez Abdullaha Husajna. Dwa lata później wojska jordańskie zaatakowały młode państwo Izrael i zajęły Zachodni Brzeg Jordanu (Cisjordanię) oraz Stare Miasto w Jerozolimie, które w 1950 roku formalnie przyłączono do królestwa. W roku 1951 został zamordowany król Abdullah Husajn. Rok później pozbawiono tronu jego chorego umysłowo syna Talala. Ostatecznie królem został syn Talala, Husajn ibn Talal. W latach 1956-1958 doszło do konfliktu politycznego z Wielką Brytanią i wydalono z Jordanii brytyjskich oficerów. W wyniku ofensywy armii izraelskiej w 1967 roku Jordania straciła ziemie na zachód od rzeki Jordan. Z zajętych przez Izrael terenów uciekło do Jordanii 200 tysięcy Palestyńczyków. We wrześniu 1970 roku doszło do ostrego konfliktu między władzami Jordanii i OWP (“Czarny Wrzesień”). Podczas wojny w 1973 roku wojska Jordanii walczyły na terytorium Syrii, nie atakując Izraela z własnego terytorium.

Po wybuchu pierwszej intifady król Jordanii zrzekł się w 1988 roku Cisjordanii na rzecz Palestyńczyków. W następnym roku król zgodził się na wybory parlamentarne i pozwolił na stopniową liberalizację kraju. W trakcie wojny w Zatoce Perskiej Jordania zachowała życzliwą neutralność w stosunku do Iraku, co pogorszyło jej stosunki z Zachodem. W 1994 roku zawarła pokój z Izraelem (stan wojny z tym krajem trwał formalnie od 1948 roku). Pięć lat później zmarł król Husajn, a nowym władcą Jordanii został jego syn Abdullah. Największym problemem współczesnej Jordanii jest wciąż trwający konflikt polityczny między ludnością autochtoniczną (Beduinami) i Palestyńczykami, którzy stanowią około połowy ludności tego kraju (część ma jordańskie obywatelstwo, a część to uchodźcy).

Amman

Amman (arab. عمان) – stolica Jordanii, położona na płaskowyżu w północnej części kraju na wysokości około 850 m n.p.m., na wschód od Rowu Jordanu. Ośrodek administracyjny muhafazy Amman. Ludność: 1,3 mln mieszkańców (2005), zespół miejski 2,7 mln mieszkańców (2003), w tym duża liczba uchodźców palestyńskich.Amman to starożytna osada, wymieniana już w Starym Testamencie pod nazwą Rabbat Ammon (Rabba). Była stolicą Ammonitów. Za czasów króla Dawida było oblegane przez jego generała Joaba syna Serui. Ostatecznie zostało zdobyte przez Dawida, który przy okazji przybrał tytuł “króla Ammonitów”. W III wieku p.n.e. podbita przez władcę Egiptu Ptolemeusza II Filadelfosa i przemianowany na Filadelfię, był znany pod tą nazwą w czasach rzymskich i bizantyjskich, osiedlili się tu wreszcie Nabatejczycy i Ghassainidzi, którzy nadali miastu nazwę Amman. W 635 r. został zajęty przez Arabów, przeżył swą świetność i w VIII wieku zaczął się jego upadek po przeniesieniu stolicy kalifatu z Damaszku do Bagdadu.

Od XVI wieku należał do Turcji, w XIX wieku był małą wsią, w 1921 Amman został stolicą Transjordanii, i wreszcie w 1946 roku stolicą Jordanii.